po trosze
  • maniurka
    19.06.2009
    19.06.2009
    Szanowni Państwo,
    ostatnio w poradni pojawił się temat pochodzenia słowa laska, mnie przychodzi do głowy nowsze określenie atrakcyjnej dziewczyny – maniurka, jednak nie potrafię znaleźć o nim nic więcej poza krótkim wpisem w słowniku miejski.pl.
    Z poważaniem,
    Kamil
  • Matematyczne policzyć
    17.05.2018
    17.05.2018
    Matematycy posługują się często słowem policzyć tam, gdzie odpowiedniejsze byłoby raczej obliczyć, np. proszę policzyć następujące całki. Co ciekawe, policzyć pojawia się również tam, gdzie nie ma mowy ani o liczeniu, ile czegoś jest, ani o obliczaniu czegoś, np. policzyć grupy homologii (chodzi o wyznaczanie pewnych obiektów). Czy należy uznać to za element żargonu i nie przejmować się, czy jednak lepiej nie szafować słowem policzyć niejako wbrew jego znaczeniu w języku naturalnym?
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • mój facet czy mój mężczyzna?
    29.10.2007
    29.10.2007
    Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
  • Najlepiej wszystko wielkimi literami?
    30.05.2019
    30.05.2019
    Ad https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Janko-muzykant-czy-Janko-Muzykant;19410.html
    Czy rzeczywiście wielka reforma ortografii z lat 1934-1935 (lub jakakolwiek) zajmuje się takimi sprawami jak tytuły? Jest tego trochę: Ojciec [C/c]hrzestny, Władca [P/p]ierścieni, Raport [P/p]elikana… A może jest to tylko niefrasobliwie dopisana przez kogoś wersja taka, jak mu się wydawało? Podobny przypadek dotyczy np. [M/m]ałpki Fiki-Miki (zob. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Mis-Colargol;14752.html
  • na następne/następnych sto dni
    5.01.2012
    5.01.2012
    Dzień dobry,
    czy formy: przez następne kilka lat, przez ładne parę lat, na następne sto dni są poprawne? Wydaje mi się, że częściej używane są: przez następnych kilka lat, przez ładnych parę lat, na następnych sto dni. Czy obie formy są poprawne? Od czego zależy odmiana?
    Pozdrawiam,
    Andrzej Wróbel
  • napisać pismo
    12.05.2013
    12.05.2013
    Słownik dobrego stylu w haśle pismo (dokument) notuje połączenie napisać pismo, i to na pierwszym miejscu wśród kolokacji czasownikowych. Czy nie uważa Pan, że powtórzenie tego samego rdzenia w sąsiadujących wyrazach jest jednak trochę niezręczne, a zwrot ów powinien być opatrzony kwalifikatorem potoczności?
    Chciałbym dodać, że jako wierny użytkownik Słownika dobrego stylu z niecierpliwością czekam na jego kolejne, rozszerzone wydanie.
  • nazbierać
    22.04.2011
    22.04.2011
    Która konstrukcja jest poprawna: kosze grzybów, których nazbieraliśmy czy kosze grzybów, które nazbieraliśmy?
  • nazwy klawiszy komputerowych
    20.12.2005
    20.12.2005
    Dla dopełniacza liczby pojedynczej w odmianie nazw klawiszy komputerowych słowniki podają końcówkę -u. Z własnego doświadczenia wiem jednak, że o wiele częściej spotyka się w mowie potocznej końcówkę -a (po wciśnięciu caps locka, shifta itp.). Czy jest to błąd, czy raczej słowniki powinny uwzględniać tę drugą odmianę? Czy odmienna powinna być nazwa klawisza tab (tabulator)?
    Z góry dziękuję i pozdrawiam.
  • Nie byłam (czy nie jestem) karana?
    26.06.2007
    26.06.2007
    Jak poprawnie napisać oświadczenie o niekaralności: „Nie byłam karana za przestępstwa…’’ czy „Nie jestem karna za przestępstwa…’’? Która forma – teraźniejsza czy przeszła – ma szerszy zakres? Która forma może zastąpić inną formę? Której bezpieczniej używać?
    Pytam, bo instytucje różnie interpretują „Oświadczenie": jedne życzą sobie nie byłam, inne nie jestem.
    Dziekuje za pomoc
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego